Conclusie: dit congres was veel tammer dan men van te voren dacht. Zowel het plan om Koole hoger te zetten als het tegenhouden van de vrije artsenkeuze is niet gelukt. Verder was het een opmerkelijk vrolijke bedoeling. Het is de vraag of die twee dingen met elkaar te maken hebben. De partij staat er zo slecht voor, dat het geen zin heeft om onderling ruzie te maken, zou dan de logica zijn.

Dan nog iets: ben ik de enige die het vreemd vind dat IEDERE speech begon met een verhaal over Charlie Hebdo? Ik snap dat de partij daar iets van moet vinden, maar waarom is het ook nog eens nodig dat onze delegatie in het Europarlement er ook nog weer wat over zegt? Voor mij voelde het als goedkoop scoren.

Nog een laatste observatie: de PvdA probeert heel hard weer een arbeiderspartij te zijn (en dat is prima) maar loopt daarbij telkens tegen het eigenbelang van de leden aan. Een voorbeeld: Spekman wil meer scholing. De leden willen dat niet, want dat betekent dat iemand ze gaat vertellen wat ze moeten gaan doen. Nog een voorbeeld: de partijtop wil meer geld voor het MBO. Daar komt dan een motie tegen over de extra kosten voor tweede studies.

Goed is wel om te zien dat de derde-weg logica eindelijk begint te wankelen. De opmerking van Melkert dat we buiten de bestaande kaders moeten denken, sloeg aan: die werd vaak herhaald. Het is echter maar de vraag wat zwaarder gaat wegen: de winst die behaald wordt door de nu eindelijk in beweging komende herorientatie, of het verlies door blijven regeren met de VVD.

19:00 Nou, de speech van Samsom was volstrekt voorspelbaar: eerst Charlie Hebdo, dan vooral: volhouden, volhouden, volhouden. Verdediging kabinetsbeleid. Veel namen noemen. Geheel volgens het boekje.

17:57 Spekman groeit steeds meer in zijn rol als voorzitter. Was hij op vorige congressen nog dwingend, nu lukt het hem om boven de twisten te staan. Met een grapje en een slimme opmerking zet hij de boel naar zijn hand. In zijn speech zat zelfs een goede anekdote: zijn opa ging van zijn eerste AOW een pak kopen. Er zijn dus ook Spekmannen die wel van een pak houden.

16:58 Dat heeft het pro-Koole kamp niet handig gespeeld. Drie keer achter elkaar aanvallen, zonder veel opbouw. Bij de derde keer kregen ze zelfs minder stemmen dan bij de tweede keer.

16:52 Stemming plaats 6: Koole weggestemd. Lijst ongewijzigd vastgesteld.

16:51 “Driehonderachtenveertig. We komen dichterbij” PvdA Oegstgeest (thuisbasis Koole). Nu een-tweetje met Leiden: Anna vd. Bogaard wijst op Een-vandaag opiniepannel.

16:49 Koole weggestemd voor plaats 5. Wordt meteen gekandideerd voor plaats 6. Zou dit zijn omdat hij de eerste keer met meer dan 60% van de stemmen weggestemd is, en nu met een nipte minderheid? Driemaal is scheepsrecht.

16:47 Een interessante vraag: waarom heeft het pro-Koole kamp ervoor gekozen om nou juist plaats 4 aan te vechten, en daarna gelijk plaats 5? Iedere keer dat je die strijd verliest komt je kandidaat zwakker te staan. Bovendien geldt het binnen de PvdA als onverstandig om een vrouw aan te vallen.

16:46 “Wij hebben een wapen nodig voor de amoraliteit van het neoliberalisme. Dat is Ruud. Stem Ruud.”

16:45 “Slechtste situatie ooit, tamste congres ooit”

16:39 Koole weggestemd voor plaats 4. Wordt meteen gekandideerd voor plaats 5.

16:36 Na dat alles en iedereen zich voor of tegen Koole heeft uitgesproken, mag Spekman het laatste woord hebben. Opmaat naar stemming.

16:28 “Ik ben van de afdeling Brussel. Ik spreek ook namens de afdeling Geneve en New York” – gelach.

16:24 Ruud Koole voorgedragen voor plaats 4 16:17 Opvallend: de eerste drie sprekers spreken zich allemaal uit voor de lijst zoals die is, dus zonder wijzigingen.

16:15 Nu algemene opmerkingen over de lijst van de leden. Dat soort algemene opmerkingen zijn over het algemeen weinig interessant – hebben een hoog ‘we leggen nog een keer uit hoe de wereld in elkaar zit’-gehalte. Het wordt zometeen pas echt spannend, als het over de poppetjes gaat.

16:14 Geen enkele van de kandidaten voor de Eerste Kamer heeft een voorbehoud bij het regeerakkoord. Dat is een belangrijke stok voor de partijtop om later de Eerste Kamerfractie mee onder druk te zetten.

16:09 “Zittende leden hebben geen absolute voorkeurspositie” maw: we hebben het mandaat om dissidenten eruit te gooien. Nu lofrede op de kandidatenlijst.

16:08 Het valt op dat dit congres opmerkelijk gezellig is. Het is een beetje de moed der wanhoop, denk ik.

16:05 Vaststelling kandidatenlijst Eerste Kamer. Uitgebreide toelichting over waarom de kandidatenlijst in elkaar zit zoals hij in elkaar zit.

15:30 Paul Tang noemt het investeringsfonds en de verruiming van de begrotingsregels door ‘Team Junker’ (zoals hij de Europese Commissie noemt) als een goede zaak, maar zegt dat het niet genoeg is.

15:30 Het gaat over Aboutaleb, en zijn verhaal over de moslims. Hij zegt dat hij Aboutaleb steunt, maar die steun is niet heel denderend. Aboutaleb is al een aantal keer voorbij gekomen, de afgelopen twee dagen, en ik krijg het idee dat zijn opmerkingen binnen de partij helemaal niet zo lekker liggen.

15:25 Waar heb ik de speech van Paul Tang eerder gehoord? Oh ja, op de nieuwjaarsborrel van de PvdA Leiden. Daar ging het ook over de Coffee Company en Cafe Pleinzicht, en hoe de PvdA die moet verbinden. Een verschil: bij de nieuwjaarsborrel werd er in Cafe Pleinzicht om 11 uur ‘s ochtends bier gedronken, nu was het een ‘bakkie troost’.

15:25 Speech van Europarlementrarier Paul Tang. Noemt de PVV “Nationaal-individualistisch”

15:21 Het gaat nu over de vraag of de Eerste Kamerleden gebonden zijn aan het regeerakkoord. Spekman stelt dat in 2012 op het congres is afgesproken dat dat zo is. Hij voegt daar wel aan toe dat hij toen nog geen partijvoorzitter was. Gelach uit de zaal.

15:16 Er zijn ook nog twee moties over het basisinkomen. Het partijbestuur is tegen.

15:03 Het gaat nog steeds over andere dingen.

14:30 Het congres gaat weer verder. Omdat er zoveel discussie was vanochtend staat eerst nog de rest van de moties op het programma. Daarna de vaststelling kandidatenlijst Eerste Kamer, en dan een speech van Samsom. Benieuwd of we het voor etenstijd gaan halen…

14:30 Hoeveel kans maakt Ruud Koole? Een partijlid stelt dat hij denkt dat 40% voor hem gaat stemmen. Gezien het feit dat het congres tot nu toe weinig rebels geweest is, denk dat dat een redelijke schatting is.

14:20: Volgend heet hangijzer: gaat het Ruud Koole lukken hogerop op de lijst te komen?

14:15: Nog een typisch stukje PvdA-cultuur: “Workshop Bert en Frans”. Bedoeld wordt: Bert Koenders en Frans Timmermans. Binnen de partij wordt iedereen met z’n voornaam aangesproken, ook als je Europees Commissaris van Belangrijke Zaken bent.

14:05 Kijk, dat is nou typisch de PvdA: het boek “de Vechtpartij”, waarin niet bepaald een positief beeld van de sociaaldemocraten neergezet wordt, is te koop op het partijcongres. Wie zei dat sociaaldemocraten geen zelfspot hadden?

14:00 Wat gaat het wetenschappelijk bureau van de PvdA nu doen, nu de grote vis is binnengehaald en de resolutie Van Waarde – over de idealen van de partij – er doorheen is? Die vraag legde ik voor aan Monica Sie, de directeur van het bureau. Er komt een Van Waarde-Observatorium, waarin het wetenschappelijk bureau door middel van interviews gaat kijken of de waarden wel in de prakijk gebracht worden. Ik heb de indruk dat het wetenschappelijk bureau van plan is de politici dichter op de huid te gaan zitten.

13:50 Ik heb mijn persoonlijke congresritueeltje weer vervuld: Lutz Jacobi een hand geven. Lutz is de ultieme kissing babies-politicus van de PvdA. Toen het congres in Leeuwarden was, heeft ze eindeloos gepraat met nieuwe leden, ze wegwijs gemaakt en over lokale issues gesproken. Allemaal in het Fries, natuurlijk.

13:32 Nu pauze.

13:28 Saillant detail: de motie die nu aangenomen is, is een minuut voor de deadline ingediend, om een voor twaalf ‘s nachts. Het zou niet de eerste keer zijn dat men probeert om met een gematigdere motie de wind uit de zeilen te nemen van een voor het kabinet gevaarlijke motie (dat gebeurde bij de strafbaarstelling asielzoekers ook). Het grote verschil is: toen werd de gematigde motie weggestemd, nu werd de radikalere motie weggestemd en de gematigde overgenomen.

13:25 Het partijbestuur heeft z’n zin gekregen. Er waren twee moties over vrije artsenkeuze: eentje waar ze tegen waren (nummer 51) en eentje waar ze voor waren (nummer 74). In stemming is motie 51 afgewezen, en motie 74 min or meer unaniem aangenomen. Motie 51 eiste vrije artsenkeuze tout court, terwijl motie 74 een stelde dat inperking aanvaardbaar was, mits een aantal zaken gewaarborgd waren. Bijvoorbeeld: dat er geen beperkingen op acute zorg. Geen amerikaanse toestanden van mensen die bij de eerste hulp weggestuurd worden, is het idee. Het is niet precies zeggen met welke stemverhouding motie 51 is afgewezen, omdat ieder stembriefje een andere waarde heeft. Ik zou schatten: 60-70 procent tegen, 30-40 procent voor. Full disclosure: ik heb voor gestemd, bij beide moties.

13:15 Het congres loopt uit. Verrassing.

13:14 Nu stemming. Hilariteit: de voorzitter is vergeten of er al gesproken is over de motie over dementie.

13:01 Nadat de motieindieners aan het woord geweest zijn, is nu de beurt aan de bewindslieden om de pre-adviezen te verdedigen.

12:51 Een van de sprekers sluit zich aan bij de speech van Melkert van gisteren: we moeten niet binnen de kaders denken die de markt voor ons zet. Sociaaldemocratie bestaat juist om die kaders te doorbreken. Deze partij is langzaam, heel langzaam, het denken van de Derde Weg – dat zegt dat je rechtvaardigheid binnen de markt kunt realiseren – aan het afschudden.

12:49 Hoe werkt zo’n congres nou eigenlijk? Er worden moties ingediend. De indieners mogen daar over spreken, en de partij mag daar op reageren. Vervolgens kunnen moties teruggetrokken, geamendeerd of overeind gehouden worden. Het partijbestuur levert een advies (voor of tegen) en vervolgens wordt er gestemd.

12:48 Daar is de vrije artsenkeuze. De indieners van moties worden naar voren geroepen.

12:47 De discussie gaat nu over de vraag of ouders van kinderen die in een psychiatrische inrichting worden opgenomen een eigen bijdrage van 1500 EUR moeten betalen.

12:41 De spreker over Alzheimer weet tenminste hoe hij de aandacht krijgt: “Een op de vijf mensen in deze zaal krijgt het.” Pijnlijk gelach, vervolgens stilte, vervolgens aandacht voor de spreker.

12:40 Discussie over voetzorg. Killer citaat: “de kabinetsplannen raken iedereen die geen gevoel heeft in hun voeten”

12:38 Wordt de PvdA nou beter van zo’n congres? Dat is een prominent onderwerp in de discussie bij de mensen die het asieldebat even overgeslagen hebben in ruil voor een vroege lunch. Ik denk dat als je jezelf een democratische partij wilt noemen, je wel zo’n congres moet hebben. Democratie is nou soms eenmaal heel lelijk: het neemt soms de vorm aan van een man die hakkelend een A4-tje voorleest. Als je daar niet tegen kunt, heb je schijt aan democratie.

12:25 Al met al heeft het een dik uur gekost om de moties over immigratie en asiel er doorheen te krijgen. Nu gaat het over zorg.

11:50 Spekman haalt bakzeil over de eis om PvdA-raadsleden 25% van hun tijd op straat door te laten brengen. Het wordt nu ‘frequent’.

11:42 Nu gaat het over het ‘rode boekje’ van de Partij van de Arbeid, een samenvatting van het partijprogramma in vijftien punten. Mooi initiatief, maar het gaat uit van het principe van het grootste geluk, dat volgens de auteurs meetbaar is. Er zijn ook studies die aantonen dat het met die meetbaarheid reuze meevalt.

11:35 Het partijcongres stelt vast dat de bobo’s in de zorg en andere semi-overheid misschien wel ver van de belangen van de man in de straat af staan. Er is nog hoop voor deze partij.

11:27 Nu de inleidende beschietingen omtrent het PvdA rapport ‘van Waarde’. Twee eerste sprekers hebben iets over het rapport in het algemeen iets te zeggen.

11:25 De twee cruciale dingen die vandaag op de agenda staan, zijn: Gaat het congres tegen de afschaffing van de vrije artsenkeuze stemmen? Gaat het congres Ruud Koole, de onafhankelijk denkende senator, op een hogere plek zetten?

11:17 Marijn van Dam bedrijft even een staaltje schandelijke geschiedsvervalsing: stelt dat Drees en Wibaut succes hadden omdat ze niet langer langs de zijlijn stonden, maar gingen besturen. Zo projecteer je de huidige partijperikelen terug op de eigen geschiedenis! Het is niet alsof het hele Nederlandse establishment in de tijd voor de oorlog niet doodsbang was voor de sociaaldemocratie, juist omdat ze konden vertellen hoe het anders moest. Ideeën zijn belangrijker dan bestuur.

10:48 Het congres komt langzaam op gang. Herhaalde oproepen om stilte. Nu wordt uitgelegd hoe de stemkastjes werken. We zijn in ieder geval een stap verder in de technologie dan het CDA.

10:44 Deze ochtend staat in het teken van moties die ingediend zijn. De moties worden behandeld naar thema, in blokken. De cruciale moties over de zorg (vrije artsenkeuze) zitten in blok 2. Eerst nog even asielbeleid.

10:39 En we zijn weer live. Vandaag is de grote dag. Gaat het congres een schop geven tegen de stabiliteit van het kabinet door voor de vrije artsenkeuze te stemmen? Gaat het Ruud Koole lukken om op een verkiesbare plaats op de kandidatenlijst te komen? Lees het hier!

10:00 Lees hier terug wat er gisteren gebeurd is.