Amerika is nog niet uitgeteld

In een normaal land worden bij verkiezingen de stemmen diezelfde avond nog geteld en wordt de uitslag binnen een paar dagen gepubliceerd, zodat je die dan kunt analyseren. Ook in dit opzicht blijkt Amerika echter geen normaal land. Op 11 november plaatste ik op deze site een stukje waarin ik twee dingen constateerde: de peilers zaten er helemaal niet zo ver naast, en Hillary Clinton kreeg veel minder stemmen dan Obama de laatste keer.

Wat ik mij op dat moment niet realiseerde, was dat nog lang niet alle stemmen geteld waren. Volgens de New York Times van 13 december werden er op Hillary Clinton 5,8 miljoen stemmen meer uitgebracht dan eerder gerapporteerd, en op Trump 2,0 miljoen. Kennelijk neemt men in staten waar toch al vaststaat uit welke partij de kiesmannen komen er ruim de tijd voor om de stemmen te tellen.

Definitief zijn de aantallen ook nog niet, want CNN bracht op diezelfde dag op een later tijdstip nog iets lagere aantallen stemmen. Maar op 19 december vergaderen de kiesmannen, zodat voor dit datum de staten toch hun officiële uitlag bekend zullen moeten maken, en er niet veel meer kan veranderen.

De extra stemmen hebben geen gevolgen voor de uitslag, maar wel voor de zg. popular vote, en die is wel van belang als je probeert na te gaan wat er in Amerika aan de hand is. Had Clinton eerst een meerderheid van 0,2%, door de extra stemmen is dat 2,1% geworden, 48,1% tegen 46,0%. Nog nooit heeft een presiidentskandidaat zo’n grote voorsprong op zijn tegenstander behaald zonder gekozen te zijn. Dat vergroot de druk om tot een ander kiesstelsel te komen.

Het betekent ook dat de peilers er nog minder naast zaten dan ik al dacht. In de laatste week had Clinton een gemiddeld een voorsprong van 3,2%. Dat scheelt dus maar 1,1% met de werkelijke uitkomst. Allebei de kandidaten scoorden beter in de peilingen, die voor Clinton en Trump resp. 46,8% en 43,6% opleverden. De verschillen zijn goed te verklaren omdat de kandidaten van kleinere partijen slechter scoorden dan in de peilingen, wat niet verwonderlijk is: als aanhanger van zo’n partij zal je eerder bij peilingen voor die voorkeur uitkomen dan dat je ook werkelijk een kansloze stem uitbrengt.

Maar wat ook van belang is dat we nu weten dat Clinton nauwelijks minder stemmen kreeg dan Obama de vorige keer (65,8 vs 65,9 miljoen) en dat Trump er aanzienlijk meer kreeg dan Romney (62,9 vs 60,9 miljoen). Je kunt de uitslag dus niet verklaren uit gebrek aan enthousiasme bij de democratische kiezers voor Clinton, zoals ik eerst dacht, maar vooral uit enthousiasme bij de Republikeinse kiezers voor Trump.

Daar sta ik toch wel van te kijken. Natuurlijk het Amerikaanse kiesstelsel is niet eerlijk. Zonder alle negatieve publiciteit rond Clinton zouden er waarschijnlijk nog wel wat meer democratische kiezers zijn gaan stemmen, en had Trump misschien gestopt kunnen worden. Maar het enthousiasme voor Trump is verbijsterend. Zonder dat enthousiasme zou hij ook niet de kandidaat voor de Republikeinen hebben kunnen worden.

Hij is gekozen dankzij een merkwaardig mengsel van racisme, economische frustratie, seksisme en bigotterie. Daar valt niet zo gemakkelijk een antwoord op te geven. Misschien was dat Bernie Sanders gelukt, omdat hij veel duidelijker de financiële ellende en de bijkomende vernedering onderkende waar veel Amerikanen onder lijden. Maar die is inmiddels 75, en ik zie hem zich niet nog een keer kandideren. Wie kan in zijn plaats treden? Dat wordt de komende tijd de vraag voor de Democraten.

3 Comments on "Amerika is nog niet uitgeteld"

  1. Enthousiasme bracht Trump de overwinning. Deze conclusie van Bordewijk lijkt mij juist. Maar wat ik daarna niet begrijp is B.’s:

    ‘Natuurlijk het Amerikaanse kiesstelsel is niet eerlijk. Zonder alle negatieve publiciteit rond Clinton zouden er waarschijnlijk nog wel wat meer democratische kiezers zijn gaan stemmen, en had Trump misschien gestopt kunnen worden.’

    Wat is er ‘natuurlijk’* oneerlijks aan het Amerikaanse kiesstelsel? Deugt het niet omdat het ‘Hare Koninklijke Hoogheid’ HC niet op de troon hielp?

    En wat is er mis aan ‘alle negatieve publiciteit rond H. Clinton’? Moet de USA-kiezer dom gehouden worden? Is het dan niet waar van ‘Benghazi’, en dat van HC’s willens en wetens staatsgevaarljk overtreden van de regels m.b.t. electronische communicatie? En er is nog zoveel meer! Hoeveel wangedrag en misdaden moet ze nog meer begaan om eindelijk eens uit de gratie te raken? Of bevorderen die juist haar duizelingwekkende carrière? Maar wat dan te denken van haar volgelingen en bewonderaars? Wat zijn dat voor lui?

    Voor wat HC met haar ’l’ état c’est moi’ mentaliteit flikte, zitten andere Amerikanen in de bak. Een schromelijke ongelijkheid vertoond in het Land van de Gelijkheid. Wie Zonnekoningin HC weigert te veroordelen, ontpopt zich als volslagen ondemocraat. Waarmee HC ten slotte nog als een nuttige shibbolet dienst doet.

    *Ik verfoei dat vanzelfsprekende ‘natuurlijk’.

  2. Dat ‘natuurlijk’ slaat op het Amerikaanse kiesstelsel. Wanneer je Amerikanen vraagt op presidentskandidaten te stemmen, moeten alle stemmen ook even veel gewicht krijgen, en niet sommige meer dan andere.

    Dat er op de kandidatuur van Hillary Clinton veel viel af te dingen heb ik al eerder betoogd. Maar tov Donald Trump blijft zij het kleinere kwaad. Ik neem het de DP dan ook zeer kwalijk dat ze niet de meest kanrijke tegenstander van Trump naar voren hebben geschoven, te weten Bernie Sanders.

    • Ad Bordewijk 16.12.2016/8.48 am

      Het Amerikaans kiesstelsel is eerlijk, zoals het Britse waarin ook aan een partij met een landelijke minderheid aan stemmen de parlementaire eind-overwinning kan toevallen. Het 1e coalitie-kabinet onder Cameron heeft het Britse volk laten stemmen over de vraag of het oude disproportionele kiessysteem zou moeten worden afgeschaft ten gunste van een proportionele. Het volk koos met meerderheid van stemmen pro het oude systeem.
      Het getrapte kiesstelsel van de USA representeert het belang van de Staten, een soort kwaliteitsbewaking toegevoegd aan het algemeen kiesrecht. Dit is al eeuwen zo en aldus gesanctioneerd. Het oneerlijk te vinden, lijkt mij een ethnocentrische (Hollandsche) vooringenomenheid.

      Maar nu belangrijker. U schrijft: ‘Maar t.o.v. Donald Trump blijft zij het kleinere kwaad.’, met ‘zij’ = HC.
      Dit verbaast mij. HC’s curriculum vitae is een historische waslijst van groezelige annex criminele zaken, zonder compenserende contraprestaties. Alles even inferieur. Als Minister was ze ronduit een (Benghazi) ramp. Als u iets positiefs van haar weet, zou ik het graag van u vernemen. Ik kan iets gemist hebben. Dat ze een goeie moeder is, wil ik nog wel geloven.

Leave a comment

Your email address will not be published.


*