Het plan van Facebook om te gaan checken of berichten nepnieuws zijn, is gevaarlijk. ‘Nepnieuws’ is zo’n ontzettend buigbaar begrip, dat deze dienst in de praktijk altijd een extra machtsmiddel in de handen van de machtigen zal zijn. Iedere keer dat ik iets onvriendelijks over de PVV zeg, staan er hordes mensen klaar om mijn stukken voor nepnieuws uit te maken. Ga ik straks van Facebook getrapt worden omdat mijn mening anderen niet bevalt?

Ik heb goede redenen om te verwachten dat dat zal gebeuren: vrienden van mij die er inpopulaire meningen op na houden worden regelmatig van de site getrapt. En dat gebeurt nooit om werkelijk zinnige redenen: het is altijd dat iemand een foto van twee jaar geleden gevonden heeft waar ergens een tepel op te zien is.

Bedenk eens hoeveel geld en moeite Facebook er in zou moeten steken om werkelijk te doen wat ze beloven. Het zou er op neer komen dat zo goed als ieder nieuwsbericht gecontroleerd moet worden. Van een hoop van die berichten kun je niet objectief vaststellen of ze nep zijn of niet. Immers: het hele punt van politiek is dat het een conflict is tussen verschillende manieren van naar de wereld kijken. De gedachte dat je dat ‘objectief’ kunt oplossen is naief en gevaarlijk. Facebook eigent zich hier in feite de rol van de gehele journalistiek toe.

Waarschijnlijker is dat ze dezelfde halfslachtige aanpak gaan toepassen als Twitter. Ook daar is misbruik een groot probleem, maar pogingen om er iets aan te doen hebben het probleem alleen maar erger gemaakt. Als je modereren een door de gebruikers gedreven proces maakt, en er vervolgens te weinig mensen op zet, dan wordt het feitelijk een populariteitswedstrijd: als je kunt organiseren dat iemand vaak genoeg wordt aangegeven, kun je hem van de site af jagen. Op Twitter is het organiseren van dat soort meutes, die allemaal tegelijk dezelfde account ‘aangeven’ bij de moderatoren, de normaalste zaak van de wereld. Het overkwam Floripas De Laban, een van de meeste succesvolle bestrijders van rechtse onzin. Er is geen enkele reden om te denken dat de ‘rapporteer nepnieuws’-knop niet op precies dezelfde manier misbruikt gaat worden.

Wat zou wel een goede oplossing zijn? Onzin moet bestreden worden, maar we moeten er niet op vertrouwen dat Facebook dat voor ons doet. Als je een multinational het recht geeft om op inhoud berichten te selecteren, zal dat uiteindelijk altijd ten nadele van links zijn. Het beste wat we van Facebook kunnen vragen is dat ze een neutraal platform vormen, waarop tegengestelde meningen gelijk behandeld worden worden. Je zou er dus aan kunnen denken om bij stukken gelijk het tegenstuk te presenteren, zonder dat Facebook een mening over de inhoud geeft.

Kortom: het checken van nepnieuws is niks anders dan een extra stok in de handen van de trollen die toch al de dienst uit maken. Het is bovendien een poging van een groot media-bedrijf om een flink deel van de functie van onafhankelijke journalistiek over te nemen. Ik moet er niets van hebben.

LEES OOK: Zeur niet over nepnieuws

Wilt u meer stukken? Steun mij op Patreon!