Hoop

“Mijn vader zegt dat ik links zou moeten zijn, met al die bezuinigingen op het onderwijs. Maar ik ben rechts; daar heb ik over tien jaar veel meer aan.” Dit hoorde ik laatst een student zeggen. Het illustreert een van de redenen waarom links aan het verliezen is: rechts spreekt mensen aan op wat ze willen zijn, links spreekt mensen aan op wie ze nu zijn.

Het is een oud principe uit de reclame: mensen kopen dingen op basis van wie ze zouden willen zijn, niet op basis van wie ze zijn. Denk aan iedereen die lid wordt van een sportschool, maar er nooit wat mee doet. Denk aan iedereen die zo’n pretentieus Moleskine-schrijfblok koopt, maar er alleen boodschappenlijstjes op maakt. Denk aan iedereen die een dikke auto koopt, maar daarmee niet spontaan in James Bond verandert. Politiek werkt het net zo: mensen stemmen VVD omdat ze een succesvolle ondernemer willen zijn, niet omdat ze het zijn.

Om een of andere reden is links te bang om volgens dit principe te handelen. De communicatie-strategie van de PvdA in de afgelopen regeerperiode was feitelijk op het boekhouderige af. De officiƫle PvdA-Facebookaccount heeft zowat meer koopkrachtplaatjes uitgestuurd dan het CPB. Inmiddels is gebleken wat een dood spoor dat is.

En dat is ook logisch: mensen stemmen volgens hun identiteit, niet volgens hun belangen. De jongen van wie ik bovenstaand citaat optekende ziet zichzelf nu al als succesvolle advocaat of dokter. Mensen zijn ontzettend goed in het uitsluiten van informatie die hun zelfbeeld aantast. Het heeft daarom geen enkele zin om hem op zijn huidige economische belangen aan te spreken: als je nu begint over zijn oplopende studieschuld, dan komt die informatie niet binnen, omdat hij in z’n hoofd al rijk is. Op diezelfde dynamiek moeten wij als links in te zien haken, maar dan met onze thema’s.

Die thema’s zijn denk ik best te vinden. Een gezonde omgeving, ruimte voor je kinderen, tijd voor vrienden en familie: de basisbehoeften voor een goed leven zijn allemaal links. Het is dus best mogelijk om zo’n verhaal te bouwen. Maar daarvoor is het nodig dat links van zijn angst voor het persoonlijke en het utopische af komt. Immers, wat rechts hier doet is een soort low-level, persoonlijke vorm van utopisch denken. In de rechtse utopie zijn wij allemaal succesvolle ondernemers, wordt er nooit iemand ziek, maakt er niemand ooit een fout, groeit er niemand op met achterstanden en raakt er niemand buiten zijn schuld werkloos.

Zo’n wereld heeft een ontzettende aantrekkingskracht. Ondertussen praat links over de saaie problemen van nu, en dat is jammer. Hoe zou een wereld er uit zien waar links het voor het zeggen had?

Steun mij op Patreon. Doe mee aan de stukjesschijfwedstrijd. Vul onze lezersenquete in.

Be the first to comment on "Hoop"

Leave a comment

Your email address will not be published.


*